Kraków

ul. Stolarska 12

12 423 16 13

wewn. 226

wtorki 14-19

środy 9-14

Konserwacja i inwentaryzacja średniowiecznych dokumentów pergaminowych

Od sierpnia br. w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie prowadzone są prace w ramach projektu II etap konserwacji zachowawczej oraz przygotowanie i udostępnienie w Internecie pierwszej części inwentarza elektronicznego średniowiecznych dokumentów pergaminowych z zasobu Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. Polska Prowincja Dominikanów otrzymała na ten cel dofinansowanie ze środków Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

Zadanie publiczne współfinansowane ze środków otrzymanych od Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych

Dzięki uzyskanej dotacji możemy prowadzić prace konserwatorskie i inwentaryzacyjne w kolekcji archiwalnej o nazwie Zbiór dokumentów pergaminowych Prowincji Polskiej Zakonu Kaznodziejskiego i klasztoru krakowskiego z lat 1227–1894. Dyplomy te stanowią jedne z najstarszych i najcenniejszych archiwaliów znajdujących się w zasobie Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. W skład kolekcji wchodzą bulle papieskie z pieczęciami, z których najstarsza pochodzi z 1227 roku. Szczególnie cenną część zbioru stanowią dokumenty królewskie z pieczęciami; znajdują się wśród nich dyplomy królów: Jadwigi Andegaweńskiej, Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta i innych. Poza dokumentami królewskimi do zbioru należą także dyplomy książąt dzielnicowych oraz przedstawicieli możnowładztwa, rycerstwa czy wyższej hierarchii kościelnej. W znacznej liczbie zachowane są dokumenty biskupów krakowskich, takich jak Zbigniew Oleśnicki czy Piotr Wysz.

Prowadzone obecnie prace konserwatorskie są kontynuacją projektu rozpoczętego w latach 2014–2016. Poddano wówczas konserwacji zachowawczej 106 średniowiecznych dyplomów pergaminowych. W ramach obecnego projektu przeprowadzona zostanie konserwacja zabezpieczająca 75 rękopiśmiennych dokumentów pergaminowych z lat 1343–1474 oraz dowieszonych do nich 31 pieczęci. Konserwacja ma na celu przygotowanie dokumentów do procesu digitalizacji oraz zabezpieczenie poprzez umieszczenie ich w atestowanych, indywidualnych opakowaniach ochronnych. Drugi z zabiegów ułatwi również udostępnianie dyplomów do celów badawczych i ekspozycyjnych oraz pokazów organizowanych dla osób i grup zainteresowanych historią, a zwłaszcza historią Kościoła. Stanowiło to dotychczas duży problem, gdyż dyplomy większych rozmiarów były złożone na czworo i umieszczone w kopertach i pudłach.

Drugim celem projektu jest przygotowanie i udostępnienie w Internecie inwentarza elektronicznego pierwszych 167 dokumentów pergaminowych, to znaczy wszystkich dyplomów poddanych dotychczas konserwacji (z lat 1227–1474). Konieczność przygotowania nowego inwentarza wynika stąd, że dysponujemy jedynie katalogiem opracowanym w 1944 r. przez dr. Kazimierza Kaczmarczyka w języku łacińskim. Już samo to ogranicza ilość korzystających do wąskiego grona osób znających łacinę. Wiele opisów katalogowych sformułowanych zostało w sposób zbyt skrótowy, niejasny, a czasami wręcz niezrozumiały. Regesty (streszczenia) dokumentów w języku polskim umożliwią zapoznanie się z ich treścią przez szerokie kręgi zainteresowanych. Dzięki umieszczeniu inwentarza w sieci informacje o tym cennym zbiorze będą łatwo wyszukiwalne.

W kolejnych latach planujemy kontynuowanie prac konserwatorskich oraz przygotowanie i udostępnienie w Internecie inwentarza całego zbioru dokumentów pergaminowych.