Zakończyły się prace nad identyfikacją ostatniej części fotografii z kolekcji negatywów o. Adama Studzińskiego OP (1911‒2008). Ponad 20 tysięcy opisanych kopii cyfrowych zdjęć zostało właśnie opublikowanych w serwisie „Szukaj w Archiwach”.
W Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie dobiega końca dwuletni (2021‒2022) projekt „Opracowanie i udostępnienie kopii cyfrowych zdigitalizowanych negatywów Adama Studzińskiego OP – IV etap”. Zakładał on identyfikację i opis ponad tysiąca negatywów ze spuścizny archiwalnej zakonnika, a także ponad 23 700 fotografii utrwalonych na kliszach. Zadanie miało również na celu udostępnienie co najmniej 75% kopii cyfrowych zdjęć w serwisie Narodowego Archiwum Cyfrowego „Szukaj w Archiwach”. Opracowanie inwentarza i publikacja zdjęć stały się możliwe dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura cyfrowa”. Zrealizowany projekt wieńczy pięcioletnie prace nad zabezpieczeniem, konserwacją, digitalizacją oraz szerokim udostępnieniem fotografii z kolekcji negatywów o. Studzińskiego. Równocześnie wpisuje się w obchody jubileuszu 800-lecia obecności dominikanów na ziemiach polskich.
Zdjęcia – w większości publikowane po raz pierwszy – dokumentują niezwykłe losy, miejsca pracy i nietuzinkowe zainteresowania o. Adama Studzińskiego OP – kapelana spod Monte Cassino, konserwatora zabytków konwentu krakowskiego, a także duszpasterza kombatantów, Kresowian i harcerzy. W ramach prac prowadzonych w Zintegrowanym Systemie Informacji Archiwalnej (ZoSIA) negatywy zostały pogrupowane na 16 serii tematycznych (w niektórych przypadkach podzielonych na dodatkowe podserie) oraz otrzymały nowe sygnatury. Pod koniec 2021 r. informowaliśmy o udostępnieniu w serwisie „Szukaj w Archiwach” pierwszej części zbioru – ponad 1900 opisanych kopii cyfrowych zdjęć z lat czterdziestych XX w. Z dużym zainteresowaniem czytelników i mediów spotkały się fotografie wojenne, dokumentujące codzienność żołnierzy Armii Polskiej na Wschodzie oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (seria 11.1.2). O zdjęciach mogli dowiedzieć się choćby czytelnicy portalu Onet , serwisu eKAI oraz krakowskiej „Gazety Wyborczej” i „Gościa Niedzielnego” .
W 2022 r. opracowano i udostępniono ponad 20 tysięcy fotografii wykonanych w drugiej połowie XX i początku XXI stulecia. Wiele spośród nich prezentuje życie codzienne, placówki oraz pracę duszpasterską polskich dominikanów. Ojciec Studziński wykonywał zdjęcia w czasie pobytu w klasztorach w Poznaniu (11.1.4), na warszawskim Służewie (11.1.5), w Lublinie (11.1.6), Prudniku (11.1.7), Korbielowie (11.1.8) oraz Krakowie (11.1.9.3). Największa grupa fotografii – licząca ponad 14 tysięcy klatek – przedstawia architekturę, dzieła sztuki oraz prace konserwatorskie i odkrywkowe prowadzone przez o. Adama w krakowskim klasztorze dominikanów (11.1.9.1‒2). Zabytkowe wyposażenie oraz prace restauracyjne zakonnik utrwalił także na zdjęciach z kościoła św. Idziego u stóp Wawelu (11.1.10). Kolejne serie kolekcji zawierają fotografie klasztoru oraz mniszek dominikańskich z krakowskiego Gródka (11.1.11), a także członków rodziny o. Studzińskiego (11.1.12). Na zdjęciach z wycieczek po Polsce (11.1.13) zakonnik utrwalił dziesiątki miejsc: od Szczecina i Gdańska, po Karkonosze i Pieniny. Wśród fotografii z zagranicznych podróży o. Studzińskiego (11.1.14) kluczowe miejsce zajmuje dokumentacja polskich cmentarzy wojennych we Włoszech. W serii z fotografiami pozytywów, dokumentów i wydawnictw o różnorodnej tematyce (11.1.15) na szczególną uwagę zasługuje kilkaset obrazków świętych i błogosławionych dominikańskich. Kolekcję o. Studzińskiego zamyka niewielka grupa zdjęć otrzymanych od jego przyjaciela – Stanisława Leszczyc-Przywary (1896‒1985), legionisty i malarza (11.1.16).
W żmudne prace nad stworzeniem opisów zaangażowanych zostało kilkunastu ekspertów i wolontariuszy z różnych dziedzin: archeologów, historyków sztuki, regionalistów, badaczy historii Zakonu Kaznodziejskiego, dominikanów, krewnych o. Studzińskiego oraz miłośników militariów i dziejów Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. W celu ustalenia miejsc, osób, obiektów i wydarzeń na zdjęciach sięgano do opracowań naukowych, publikowanych wspomnień, zasobów internetowych oraz archiwaliów, w tym dzienników i podpisanych pozytywów ze spuścizny kapelana spod Monte Cassino. W niektórych przypadkach dokładna identyfikacja fotografii okazała się na razie niemożliwa, jednak pracownicy archiwum liczą na wszelkie uwagi spostrzegawczych czytelników.
Promocję kolekcji wspierali partnerzy projektu: Polski Związek Głuchych Oddział Małopolski w Krakowie, Katolickie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych i Ich Przyjaciół „KLIKA” oraz Klasztor Ojców Dominikanów w Krakowie. 5 grudnia 2022 r. zorganizowano szkolenie z korzystania ze zbioru fotografii dla podopiecznych „KLIKI”. Wcześniej, 1 grudnia 2022 r. w klasztorze krakowskim odbyło się natomiast spotkanie promocyjne pt. „Nie tylko Monte Cassino. Prezentacja fotografii z kolekcji negatywów o. Adama Studzińskiego OP (1911‒2008)”, transmitowane online oraz tłumaczone na język migowy. W czasie wydarzenia szczegółowo przedstawiono historię, zawartość i układ kolekcji, udzielono wskazówek dotyczących korzystania ze zbioru i inwentarzy oraz – w oparciu o przykłady – opowiedziano o kulisach prac nad identyfikacją fotografii. Zachęcamy do obejrzenia nagrania ze spotkania.
Fotografie (obiekty) z negatywów (jednostek) o sygnaturach 528/307/1‒1053 wraz z podstawowymi opisami inwentarzowymi zostały opublikowane w serwisie „Szukaj w Archiwach” pod adresem: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/160032
Bardziej szczegółowe opisy fotografii (obiektów) znalazły się natomiast w elektronicznym inwentarzu archiwalnym w formie pliku PDF:
Elektroniczny inwentarz archiwalny – negatywy o. Adama Studzińskiego OP
Warto z niego korzystać w czasie przeglądania zdjęć, gdyż na poziomie opisów obiektów w polach „Zawartość (treść)” w wielu przypadkach znajdują się szczegóły (np. doprecyzowana lokalizacja, nazwiska osób, widoczne obiekty) niedostępne obecnie w serwisie „Szukaj w Archiwach”.
W korzystaniu z kolekcji pomocne mogą okazać się także spisy indeksów geograficznych, osobowych i rzeczowych (w formie plików PDF), odsyłające do poszczególnych negatywów:
Indeksy osobowe – negatywy o. Adama Studzińskiego OP
Indeksy geograficzne – negatywy o. Adama Studzińskiego OP
Indeksy rzeczowe – negatywy o. Adama Studzińskiego OP
Na potrzeby projektu przygotowano także dwa słowniczki (w formie plików PDF): krewnych o. Adama Studzińskiego OP oraz miejsc w klasztorze Ojców Dominikanów w Krakowie, wymienianych w opisach archiwalnych fotografii.
Słowniczek niektórych krewnych o. Adama Studzińskiego OP pojawiających się na fotografiach z kolekcji jego negatywów
Słowniczek miejsc w klasztorze Ojców Dominikanów w Krakowie pojawiających się na fotografiach z kolekcji negatywów o. Adama Studzińskiego OP
Marcin Sanak
pracownik Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, koordynator projektu „Opracowanie i udostępnienie kopii cyfrowych zdigitalizowanych negatywów Adama Studzińskiego OP – IV etap”
